Koudegaten zijn plaatsen in het landschap waar het sterker afkoelt dan in de omliggende gebieden. Het zijn typisch kuipvormige valleien, waar de koude, zware lucht kan verzamelen tijdens een heldere nacht.
Hoe ontstaat een koudegat?
Koude lucht is compacter en zwaarder vergeleken met warme lucht. Daarom zal koude lucht door de zwaartekracht proberen de laagste positie te zoeken in een landschap. ‘s Nachts, zodra het begint af te koelen, zal de koude lucht lucht zich dan ook verplaatsen naar de laagste posities, en dat zijn natuurlijk de valleien. Typisch liggen koudegaten dan ook in valleien met lage hellingen, wat de opeenhoping van koude lucht bevordert, net zoals in een badkuip.
Wanneer ontstaat een koudegat?
Een van de voorwaarde voor een echt koudegat is een zwakke helling. Bij een te steile helling ontstaat er een bries (stevigere wind) die de lucht te veel mengt waardoor deze niet optimaal kan afkoelen. De andere voorwaarde zijn rustige (weinig wind) en heldere omstandigheden. De koudste temperaturen komen daardoor voor onder anticyclonale omstandigheden in de winter, hogedruk dus. Daarnaast, hoe kouder de lucht inherent is, hoe strenger de vorst kan worden in de koudegaten dus als er polaire lucht aanwezig is kan het het koudst worden. Als de bodem bedekt is met een laag sneeuw, kan het nog sterker afkoelen in de koudegaten.
Hoe herken ik een koudegat?
Koudegaten kan je herkennen aan de zachte hellingen rondom valleien. Bij winter trekkings, gaande van Lapland tot in de Jura of de Pyreneeën, kan je bij koud, rustig en helder weer dan ook beter opteren om de tent op te stellen op een vlakker stuk langs de helling, en niet in de vallei. Je zou het niet verwachten, maar dit kan 10-15°C verschil opleveren! Het is dus niet aangeraden om bij fors winterweer en rustige omstandigheden op het laagste punt van de vallei te gaan kamperen.
Wist je dit? In Frankrijk staat het koude record bijvoorbeeld niet op naam van de Mont Blanc of een andere hoge berg maar op naam van het dorp Mouthe, dat in de winter van 1985 een temperatuur van -41°C registreerde. Het dorp wordt dan ook wel eens “klein Siberië” genoemd.
0 Comments